De pluimveesector

Productie

De kipketen

De productie van pluimveevlees is een samenspel van specialismen. Ook de pluimveehouder is onderdeel van de keten met verschillende, gespecialiseerde bedrijven. Bij fokkerijorganisaties worden rassen geselecteerd en verder verbeterd. Deze dieren zijn de grootouders van de uiteindelijke vleeskuikens. Deze kuikens gaan als ze geboren zijn eerst naar een opfokbedrijf. Wanneer deze dieren volwassen zijn worden ze overgeplaatst naar een vermeerderingsbedrijf.

Bij de vermeerderaar worden de ouders van de vleeskuikens, hennen en hanen, gekruist. Met als resultaat broedeieren. Deze bevruchte broedeieren worden overgebracht naar een broederij, waar ze uitgebroed worden. De ontwikkeling van het kuiken in het ei duurt 21 dagen. Na uitkomst gaan de zogenaamde ‘eendagskuikens’ naar de vleeskuikenhouder. Bij de vleeskuikenhouder komen de kuikens in een verwarmde stal met een strooisellaag op de bodem. Afhankelijk van het huisvestingssysteem op het bedrijf, groeien de kuikens in zes tot twaalf weken tot het gewenste slachtgewicht.

De vleeskuikenketen kan worden weergegeven als een ‘ketting’, de schakels zijn bedrijven die nauw met elkaar samenwerken en waarvan de productie precies op elkaar is afgestemd. In deze video nemen we je mee door de keten.

Play Video

Schakels in de keten

Fokkerij

De eerste schakel van de keten is het fokkerijbedrijf, hier worden de grootouderdieren gehouden.

Bij het selecteren van de grootouderdieren wordt gelet op de verschillende kenmerken van de kippen. Dit kunnen het uiterlijk of de gezondheid van de kip zijn, maar er kan ook gelet worden op de groeisnelheid en de kwaliteit van het vlees.

Opfokbedrijf

De kuikens van de grootouderdieren worden naar een opfokbedrijf gebracht. Omdat dit de ouders van het vleeskuiken zijn, noemen we ze ook wel ouderdieren. Op een opfokbedrijf worden de ouderdieren gehouden tot ze volwassen zijn. De hennen en hanen zijn volwassen wanneer ze ongeveer 20 weken oud zijn. Tijdens de opfokperiode krijgen de kippen verschillende vaccinaties. Deze vaccinaties beschermen de ouderdieren en nakomelingen tegen allerlei ziektes.

Vermeerderingsbedrijf

Vanaf het moment dat de hennen eieren kunnen leggen, gaan zij naar het vermeerderingsbedrijf. Als de hen en de haan paren (treden), wordt een ei bevrucht. We noemen dit ei een broedei.

De hen legt ongeveer één ei per dag in een legnest. Dat is een plaats in de stal waar de hennen op een beschutte plek eieren kunnen leggen. De pluimveehouder verzamelt en controleert deze eieren iedere dag. De eieren moeten heel en schoon zijn. Een paar keer per week worden de eieren opgehaald en naar de broederij gebracht.

Broederij

Op de broederij worden de bevruchte broedeieren uitgebroed. Het natuurlijke proces van de hen die op de eieren zit en deze warm houdt wordt hier nagebootst.

Het broedproces duurt in totaal 21 dagen. De eieren zitten 18 dagen in de voorbroedmachine en de laatste 3 dagen in een nabroedmachine. De optimale temperatuur om een kuiken in het ei te laten groeien is 36 graden. De kuikens die hier geboren worden noemen we vleeskuikens.

Vleeskuikenbedrijf

Vleeskuikens vertrekken op de dag dat ze geboren worden uit de broederij en gaan dan in een verwarmde vrachtwagen naar het vleeskuikenbedrijf. Er kan ook gekozen worden om de kuikens op het vleeskuikenbedrijf zelf geboren te laten worden. In dat geval krijgt de vleeskuikenhouder voorbebroede eieren. De laatste 3 dagen van het broedproces zijn dan in de stal van het vleeskuikenbedrijf, in plaats van in de nabroedmachine op de broederij.

Op het vleeskuikenbedrijf leven de hanen en hennen door elkaar in dezelfde stal. De bodem van de stal is bedekt met een strooisellaag, hierin kunnen de vleeskuikens liggen of scharrelen.

Slachterij en verwerkingsbedrijf

Als het vleeskuiken 6 tot 12 weken oud is en ongeveer 2,5 kilo weegt, dan is hij volgroeid. Dat is het moment dat het vleeskuiken naar de slachterij gaat.

Voor het slachten worden de vleeskuikens verdoofd. Dit gebeurt met een gasverdoving. Dit zorgt ervoor dat de dieren niets voelen van het verdere slachtproces.

In de slachterij of bij de vleesverwerker worden de verschillende onderdelen van de kip gesneden. Wanneer de kipdelen gesneden, verwerkt en klaar zijn, worden ze gekoeld en verpakt. Op de verpakking wordt een sticker geplakt met productinformatie.

Mens, dier en milieu

Kwaliteit

Vrijwel alle pluimveebedrijven in Nederland nemen deel aan de Integrale Keten Beheersing (IKB), een kwaliteitszorgsysteem voor de productie van pluimveevlees. Het systeem is opgezet om de consument een hoogwaardig en veilig product te garanderen. De IKB Kip-regeling waarborgt de kwaliteit van voedingsmiddelen in samenhang met de gezondheid van mens, dier en milieu.

IKB omvat een systeem voor de registratie van dieren, monitoring en kwaliteitsborging in alle schakels van de productieketen. Van de broederij, het boerenbedrijf tot de slachterij en de winkel.

IKB-deelnemers verstrekken garanties over de manier van produceren, kwaliteit en herkomst. De deelnemende pluimveehouders krijgen een certificaat. De IKB-controles omvatten onder andere administraties en bedrijfsvoering, huisvesting en stalsystemen, diervoeding, medicijngebruik, diergezondheid, aan- en afvoer van dieren, transport, productveiligheid en hygiëne.

Milieu vs. dierenwelzijn

Duurzaamheid

Duurzaamheid staat in onze sector hoog in het vaandel. Door duurzaam te werken wil de pluimveesector de kwaliteitsproducten leveren die de consument vraagt en daarbij het draagvlak voor de productie behouden. Duurzaamheid rust op drie pijlers: Planet (milieu), People (sociaal) en Profit (economie). Voor de pluimveesector zijn alle drie de pijlers even belangrijk. De juiste balans tussen die elementen is een voortdurende zoektocht. Daarnaast veranderen de wensen op het vlak van voedselproductie ook met de tijd. De sector blijft in beweging en richt zich steeds op toegevoegde waarde en een grote keuze in producten en de manier waarop ze tot stand komen. Zodat er voor elk wat wils te vinden is in het winkelschap.

Wij dragen ons steentje bij

Milieu

Pluimveehouders houden hun kippen op een zo klimaatvriendelijke en energie-efficiënt mogelijke wijze. Zo dragen ze hun steentje bij aan een duurzaam, economisch gezond én leefbaar platteland. Zij verwarmen de stallen zo energiezuinig mogelijk en spannen zich in voor een verantwoord hergebruik van de mest.

Pluimveemest wordt grotendeels gebruikt als meststof in de akkerbouw, als grondstof voor de champignonteelt of wordt middels thermische conversie omgezet in energie. Daarnaast heeft pluimveevlees in vergelijking met andere vleessoorten een lage CO₂-voetafdruk.

 
 
 
Uitgangspunten

Dierenwelzijn

Dierenwelzijn is de basis voor een duurzame bedrijfsvoering.  Een goed dierenwelzijn wordt gekenmerkt door gezonde kippen die zich prettig voelen. Hoe beoordelen we of een kip zich prettig voelt? Een pluimveehouder kan veel aflezen aan het diergedrag. Daarnaast zijn op nationaal en Europees niveau uitgangspunten vastgesteld voor het houden en huisvesten van productiedieren, waarbij zoveel mogelijk rekening gehouden moet worden met het natuurlijk gedrag van de dieren.